Đột quỵ trên sân pickleball là tình trạng y tế khẩn cấp xảy ra khi máu không thể đến được một phần não bộ, dẫn đến tổn thương tế bào thần kinh trong khi người bệnh đang tham gia môn thể thao này. Mặc dù pickleball được coi là môn thể thao có cường độ vừa phải và phù hợp với nhiều lứa tuổi, đặc biệt là người cao tuổi, nhưng hoạt động thể chất đột ngột và gắng sức có thể kích hoạt cơn đột quỵ ở những người có yếu tố nguy cơ. Bài viết AW8 sẽ phân tích các loại đột quỵ có thể xảy ra trên sân pickleball, dấu hiệu nhận biết sớm, nhóm đối tượng có nguy cơ cao, biện pháp phòng ngừa hiệu quả và hướng dẫn xử trí kịp thời khi có người bị đột quỵ trên sân.
Các Loại Đột Quỵ Có Thể Xảy Ra Trên Sân Pickleball
Đột quỵ thiếu máu não cục bộ là loại phổ biến nhất chiếm khoảng 87% các ca đột quỵ trên sân pickleball. Cục máu đông – gây tắc nghẽn – mạch máu não, ngăn cản dòng máu đến vùng não được nuôi dưỡng bởi mạch máu đó. Hoạt động thể chất cường độ cao – có thể làm tăng – huyết áp đột ngột và gây ra hiện tượng bong các mảng xơ vữa từ thành động mạch. Người chơi pickleball lớn tuổi – thường có nguy cơ cao hơn – do tình trạng xơ vữa động mạch tiến triển theo thời gian.
Đột quỵ xuất huyết não là loại nguy hiểm hơn và có tỷ lệ tử vong cao hơn khi xảy ra trên sân pickleball. Mạch máu não – bị vỡ – gây chảy máu vào nhu mô não hoặc khoang dưới nhện. Gắng sức đột ngột – làm tăng – huyết áp tạm thời, có thể gây vỡ các mạch máu yếu hoặc phình mạch não tiềm ẩn. Người chơi – không kiểm soát tốt – huyết áp cao mạn tính có nguy cơ đặc biệt cao với loại đột quỵ này trong khi chơi pickleball.
Loại đột quỵ | Cơ chế | Yếu tố kích hoạt trên sân pickleball |
Đột quỵ thiếu máu não | Tắc nghẽn mạch máu não do cục máu đông | Gắng sức đột ngột, mất nước, nhịp tim không đều |
Xuất huyết não | Vỡ mạch máu não | Tăng huyết áp đột ngột do gắng sức, chấn thương đầu |
Xuất huyết dưới nhện | Vỡ túi phình mạch não | Tăng áp lực nội sọ khi gắng sức mạnh |
Cơn thiếu máu não thoáng qua (TIA) | Tắc nghẽn tạm thời mạch máu não | Rối loạn nhịp tim, hạ đường huyết, mất nước |
Cơn thiếu máu não thoáng qua (TIA) là dạng “mini-stroke” có thể xảy ra trên sân pickleball và thường là dấu hiệu cảnh báo đột quỵ nghiêm trọng hơn trong tương lai. Triệu chứng – kéo dài – chỉ vài phút đến một giờ và hồi phục hoàn toàn. Người chơi pickleball – thường bỏ qua – các triệu chứng này vì chúng biến mất nhanh chóng. Chuyên gia y tế – cảnh báo – TIA là “chuông báo động” quan trọng cần được thăm khám ngay để phòng ngừa đột quỵ nghiêm trọng.
Dấu Hiệu Nhận Biết Sớm Đột Quỵ Trên Sân Pickleball
Phương pháp FAST là công cụ hiệu quả nhất để nhận biết sớm dấu hiệu đột quỵ trên sân pickleball. Người chơi – cần ghi nhớ – các thành tố của FAST: Face (mặt), Arms (tay), Speech (lời nói) và Time (thời gian). Mặt không cân đối – là dấu hiệu – một bên mặt bị liệt. Tay yếu hoặc tê – thể hiện – tổn thương vùng vận động não. Người chứng kiến – nên hành động – ngay lập tức nếu phát hiện bất kỳ dấu hiệu nào trong số này.
Đau đầu dữ dội đột ngột là dấu hiệu cảnh báo quan trọng của đột quỵ xuất huyết não khi chơi pickleball. Người chơi – mô tả – cơn đau “như sét đánh” hoặc “cơn đau tồi tệ nhất trong đời”. Đau đầu nghiêm trọng – thường kèm theo – buồn nôn, nôn và nhạy cảm với ánh sáng. Người chơi pickleball – nên dừng ngay – hoạt động và tìm kiếm trợ giúp y tế khẩn cấp nếu xuất hiện loại đau đầu này.
Dấu Hiệu Cảnh Báo Đột Quỵ Cần Chú Ý Khi Chơi Pickleball
- Yếu hoặc tê một bên cơ thể đột ngột
- Khó nói, nói không rõ hoặc không hiểu lời người khác
- Mất thăng bằng, chóng mặt hoặc khó phối hợp động tác
- Rối loạn thị giác ở một hoặc cả hai mắt
- Đau đầu dữ dội không rõ nguyên nhân
- Buồn nôn hoặc nôn không liên quan đến vận động
- Lú lẫn hoặc thay đổi ý thức đột ngột
Xem thêm:
Đức Kim Pickleball & Badminton Hồ Chí Minh
Đột Tử Khi Chơi Pickleball: Hiểu Về Nguy Cơ Và Phòng Ngừa
Nhóm Đối Tượng Có Nguy Cơ Cao Bị Đột Quỵ Khi Chơi Pickleball
Người cao tuổi là nhóm có nguy cơ đột quỵ cao nhất khi tham gia pickleball. Tuổi tác – làm tăng – nguy cơ đột quỵ do quá trình lão hóa tự nhiên của mạch máu. Người trên 65 tuổi – chiếm tỷ lệ lớn – trong cộng đồng chơi pickleball và cũng là nhóm có tỷ lệ đột quỵ cao nhất. Mạch máu lão hóa – trở nên – cứng và kém đàn hồi, dễ bị tổn thương khi huyết áp tăng đột ngột trong lúc chơi.
Người có tiền sử bệnh tim mạch là đối tượng cần đặc biệt thận trọng khi chơi pickleball. Bệnh nhân – mắc – tăng huyết áp, rung nhĩ, bệnh van tim hoặc bệnh động mạch vành có nguy cơ đột quỵ cao hơn đáng kể. Rung nhĩ – tạo điều kiện – cho việc hình thành cục máu đông trong tim, có thể di chuyển lên não gây đột quỵ. Người chơi pickleball – cần kiểm soát – tốt các bệnh nền trước khi tham gia hoạt động này.
Yếu tố nguy cơ | Mức độ ảnh hưởng | Biện pháp kiểm soát |
Tăng huyết áp | Rất cao | Dùng thuốc đều đặn, kiểm tra huyết áp trước khi chơi |
Rung nhĩ | Cao | Dùng thuốc chống đông máu, theo dõi nhịp tim |
Đái tháo đường | Trung bình-cao | Kiểm soát đường huyết, uống đủ nước |
Hút thuốc lá | Cao | Bỏ thuốc lá, tránh hút thuốc trước khi chơi |
Béo phì | Trung bình | Giảm cân từ từ, tăng cường thể lực dần dần |
Tiền sử đột quỵ/TIA | Rất cao | Tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi chơi |
Người có lối sống không lành mạnh cũng nằm trong nhóm nguy cơ cao bị đột quỵ khi chơi pickleball. Người hút thuốc – làm tăng – nguy cơ đột quỵ lên gấp đôi so với người không hút thuốc. Chế độ ăn nhiều muối và chất béo – góp phần – làm tăng huyết áp và xơ vữa động mạch. Người ít vận động – đột ngột tham gia – hoạt động cường độ cao như pickleball có thể gặp nguy hiểm do cơ thể chưa thích nghi với gắng sức.
Biện Pháp Phòng Ngừa Đột Quỵ Khi Chơi Pickleball
Khám sức khỏe định kỳ là biện pháp phòng ngừa quan trọng nhất đối với đột quỵ khi chơi pickleball. Người chơi – nên thực hiện – kiểm tra sức khỏe toàn diện trước khi bắt đầu chơi pickleball, đặc biệt nếu trên 50 tuổi hoặc có yếu tố nguy cơ tim mạch. Bác sĩ – có thể yêu cầu – các xét nghiệm như siêu âm động mạch cảnh, điện tâm đồ hoặc đo huyết áp 24 giờ để đánh giá nguy cơ đột quỵ. Người chơi pickleball – cần tuân thủ – các khuyến cáo y tế và điều trị dự phòng nếu được chỉ định.
Khởi động đúng cách là biện pháp thiết yếu giúp giảm nguy cơ đột quỵ khi chơi pickleball. Người chơi – cần dành – ít nhất 10 phút để khởi động với các bài tập nhẹ nhàng như đi bộ, xoay các khớp và căng cơ nhẹ. Khởi động đúng cách – giúp tăng – lưu lượng máu dần dần, tránh tăng huyết áp đột ngột. Người chơi lớn tuổi – nên chú trọng – vào khởi động kỹ lưỡng hơn so với người trẻ.
Lời kết
Đột quỵ trên sân pickleball là tình trạng y tế khẩn cấp đòi hỏi nhận biết sớm và xử trí kịp thời. Mặc dù pickleball là môn thể thao tương đối an toàn và phù hợp với nhiều lứa tuổi, người chơi vẫn cần nhận thức về nguy cơ đột quỵ, đặc biệt là những người có yếu tố nguy cơ cao. Việc áp dụng các biện pháp phòng ngừa, nhận biết dấu hiệu cảnh báo sớm và biết cách xử trí ban đầu có thể giúp giảm thiểu hậu quả nghiêm trọng của đột quỵ, đảm bảo môn thể thao này vẫn là hoạt động an toàn và lành mạnh cho mọi người.